Mijn moment is een inzicht. Ik geloofde tot 14 januari 2014 in de kracht van positief denken. Ik gaf tot die dag mensen vaak het advies om ‘er in te blijven geloven’ of om ‘het positieve’ te blijven zien. Ik heb nooit ’tsjakka’ gezegd, maar het zat er vaak dicht tegenaan.
Op die 14e januari zette het boek Smile or Die: how positive thinking fooled America and the world van de Amerikaanse socioloog Barbara Ehrenreich mijn wereld op zijn kop. Ehrenreich zoekt in haar boek naar een wetenschappelijke onderbouwing van positief denken. En die vindt ze niet. Er is geen onomstotelijk bewijs dat positief denken en succes, of positief denken en gezondheid, enige samenhang hebben. Er zijn wel wat kleinschalige studies die zouden suggereren dat positief denken enige invloed heeft, maar die zijn in tientallen andere studies weer verworpen.
Los van deze theorie heb ik ontdekt dat het ronduit gevaarlijk is om mensen te adviseren om positief te denken. Ga maar na: wie tegen een ander zegt dat hij of zij positief moeten denken omdat dat ‘helpt’ bij het vinden van geluk of het behalen van succes, zegt impliciet ook dat iemand die niet gelukkig of succesvol is, dan maar beter zijn best had moeten doen met positief denken. Geen baan? Dat ligt aan je mindset. Pech bestaat niet. Alle onheil is je eigen schuld. Denk dan ook eens wat positiever!
Dit inzicht kreeg ik van Olympisch zwemkampioen en ex-kankerpatiënt Maarten van der Weijden. Ik las over hem op internet nadat ik het boek van Ehrenreich uit had. Van der Weijden kreeg in 2001 te horen dat hij leukemie had. Na vier chemokuren en een stamceltransplantatie werd hij genezen verklaard. Amper 8 jaar later won hij een gouden medaille tijdens de Olympische Spelen van Peking. Het sprookje leek compleet: een gezonde jongen krijgt kanker, geneest en wint goud. Wat een held! Die man zal vast heel positief denken.
Het tegendeel is waar. Van der Weijden hekelt het idee dat positief denken hem heeft genezen van kanker. Hij noemt het zelfs een belediging voor alle kankerpatiënten die keihard hebben gevochten om te overleven, maar het desondanks niet hebben gered: ‘De illusie dat je een grotere kans maakt kanker te overleven door positief te denken, door te vechten, vind ik zo afschuwelijk voor de patiënten die het níet halen. Alsof die dan te weinig hun best zouden hebben gedaan. Bijna iedereen ziet mij als de jongen die kanker heeft overwonnen – dat krijg ik er heel moeilijk uit. Terwijl: ik ging liggen en gaf me over aan de artsen, het enige wat je kunt doen’.
Ik geef de mensen in mijn omgeving die mijn aandacht nodig hebben nog altijd die aandacht. Maar nooit meer het advies om daarbij positief te denken. Ik hoop dat u mijn voorbeeld volgt.
Richard Engelfriet.
Engelfriet is ondernemer en auteur van Zo simpel kan het zijn.
Dit zijn de parels onder de momenten, vind ik. Dat je je eigen overtuigingen onder de loep neemt en iedereen laat lezen dat je het dus verkeerd zag, al die jaren. Prachtig moment, niet in de laatste plaats omdat ik er zelf ook weer iets van heb geleerd.
Dank dank dank! Het kan zo’n kwetsende uitspraak zijn om te moeten horen; misschien ligt het aan je mindset…. Ik hoop op die momenten weleens dat Karma dan juist weer wel bestaat;-) Ik geloof wel nog steeds dat positief denken je een leuker mens maakt voor jezelf en je omgeving, net zoals jezelf ontwikkelen je een leuker mens maakt voor je omgeving en jezelf. Maar een (interne) oorlog win je er inderdaad niet mee.
Wow. Ik denk dat je met jouw verhaal nu heel veel mensen aan het denken hebt gezet. Het voorbeeld erbij maakt het nog veel sterker. Dit zijn de verhalen die we op Mijn Moment willen lezen. Hulde!
Wauw, Richard wat een lef dat je je inzicht wilt veranderen! Ik heb lastige jaren achter de rug, geknokt en geknokt en wat deed dat zeer als iemand me weer zei ‘als je maar positief denkt komt het wel goed’. Ik voelde me hierdoor steeds eenzamer. Wat er werd niet echt geluisterd, maar geoordeeld. Soms heb je in het leven ook een klein beetje geluk nodig. Ik heb ondanks alle tegenwerking (door zeer rare wetten die heilig zijn) dat geluk weer gevonden en ga vanaf januari doen waar mijn passie ligt: voedingstrainingen geven aan professionals.
hear hear!
http://jacobjanvoerman.nl/levenslessen-23-van-de-directie/
GEWELDIG! Dit zijn van die woorden die odig gezegd moesten worden en die niet genoeg herhaald kunnen worden. Hear hear!
Love love love, in times of smiles and sadness. Er midden in staan en van daar uit verder gaan.
YES!
Ik had nog geen voornemen voor dit nieuwe jaar, maar vanaf nu wel. Ik ga dit voorbeeld volgen. Ook ik heb dit nooit zo ingezien, maar jeetje, wat heb jij mijn ogen geopend met dit verhaal. Dank je.
Niets mis met positief denken vind ik, als het je helpt in hoe je je voelt, maar inderdaad, de keerzijde is natuurlijk dat het allemaal je eigen verantwoordelijkheid is. Het is hét venijnige aan de America Dream en aan onze eigen maatschappij en mentaliteit ook steeds meer. Het ligt allemaal aan jezelf?! Brrr. Prachtig dat je dit zo deelt!
Dag Richard,
Interessante overweging; je redenatie gaat echter mank. Als ik bijvoorbeeld mensen zou stimuleren om gezond te eten omdat dit de kans op ziektes beïnvloedt, wil dit niet zeggen dat mensen die ziek zijn niet gezond eten. Er zijn immers nog andere factoren die ziekte bepalen. M.i. haal je beïnvloeding en verantwoordelijkheid/schuld door elkaar.
Groet!
Jules
Hallo Richard,
Interessant en mooi om te zien dat iemand vragen durft te stellen over zaken waar veel mensen niet meer bij nadenken. Ik denk dat het in twijfel trekken van de publieke opinie altijd prijzenswaardig is.
Maar ik denk ook dat in het kader van positiviteit het belangrijk is om twee zaken te scheiden. Ten eerste steun ik je punt dat positief denken zich niet causaal hoeft te verhouden tot succes en gezondheid. Volgens mij is de invloed van andere factoren, waar je vaak geen invloed op hebt, veel groter. Bij gezondheid: is er een goed medicijn beschikbaar dat aanslaat bij jou? Bij bijvoorbeeld het vinden van een baan: zijn er uberhaupt vacatures? In beide voorbeelden is positief denken misschien nog steeds leuker voor je zelf, maar leidt het niet tot het doel dat je wil bereiken wanneer de factoren waar je geen invloed op hebt zich niet voordoen.
Ten tweede denk ik dat positief denken voor je eigen gesteldheid misschien wel leuker en prettiger is. Positief denken leidt misschien wel niet tot meer succes of een betere gezondheid, maar kan het leven volgens mij wel een stuk leuker maker en op z’n minst draaglijker. Dus ik denk dat het adviseren aan iemand om positief te denken niet moet komen vanuit de gedachte dat iemand dan effectiever, succesvoller of gezonder gaat worden. Het moet wel komen uit de gedachte dat die persoon misschien gelukkiger in het leven staat. Dat lijkt mij ook veel waard.