Erna van Vondel

Voor mijn moment Van 2020 moeten we even terug naar midden jaren 90 toen mijn broer tussen de spullen van zijn buren – die voor de stort klaar stonden – een schilderij vond. Doen jullie dit naar de stort? Vroeg hij in opperste verbazing. En dag later hing het meest sombere schilderij wat ik ooit had gezien boven zijn schouw. 

Een paar jaar later belde hij me op en zei: zus, heb je tussen kunst en kitch gezien? De naam van de schilder was genoemd in het programma en had nogal wat stof doen opwaaien. Als dit een echte is, zei hij.  Heb ik toch wel wat moois van de stort gered. 

Het was een echte. 

Iedere keer als ik het schilderij zag, begreep ik niet wat hij erin zag. Ook al was het een echte. 

Op zijn sterfbed in 2010 moest ik hem 1 ding beloven: zodra ik mijn ogen gesloten heb zus, neem alsjeblieft dat schilderij direct mee. Tja, wat zeg je op zo’n moment…. 

Hij zag mijn twijfel. 

Jij hebt niks met dat schilderij, hè, zei hij. Nee, zei ik, dat klopt. Maar natuurlijk zal ik je wens tot mij nemen en het schilderij voor jou heel goed bewaren.  

Een jaar lang stond het opgeborgen in een kluis voordat ik aankom om het bij mij thuis op te hangen. En toen begon het schilderij voor mij ineens te leven. 

We zijn nu 10 jaar verder. 

Ik startte een zoektocht naar de achtergrond van het schilderij, vond een kunstkenner die over deze periode en onder andere deze schilder een boek geschreven had en kwam met haar in contact. Ik ging naar het Singer museum in Laren in 2015 om daar meer werk van deze schilder en zijn tijdgenoten te bezichtigen en had nog maar 1 wens: het schilderij te laten restaureren. Maar ja, dat kost geld. Geld wat er gewoon niet was.

Het schilderij wat inmiddels zo’n 9 jaar bij mij aan de muur hing en nog nooit gerestaureerd was en vol met nicotine en andere viezigheid en kleine scheurtjes zat. De somberheid zou absoluut verdwijnen als het gerestaureerd zou worden. Ik merkte dat ik oprecht van het schilderij was gaan houden en er veel meer in zag dan alleen de somberheid. 

Eind december 2019 schreef ik mijn jaarlijkse wens op. Inmiddels zo’n 25 jaar is dit een ritueel wat ik samen met een dierbare vriendin rond de Kerst in ere houd. 

Eerst op de achterkant van kroegkaartjes en later gewoon in de smartphone. En in al die 25 jaar ging het twee keer in vervulling. In 2016 toen ik een nieuwe woning met tuin kreeg aangeboden, wat zeer bijzonder is als het om een aangepaste woning gaat. En in 2020. 

Want wat schreef ik vorig jaar december op: ik hoop dat het op de één of andere manier verwezenlijkt kan worden dat ik het schilderij kan laten restaureren.

En daarmee kom ik op mijn moment van 2020. Ook hier gaat nog een verhaal aan vooraf: twee jaar geleden kreeg ik bij de neuroloog te horen dat ik naast mijn spierziekte helaas nog een andere diagnose had. Het gevolg van deze diagnose is dat ik niet meer kan bewegen zonder extreem veel pijn.  In combinatie met mijn spierziekte is dit leven in de hel en betekent het dat ik nog maar heel weinig momenten op een dag heb die kwaliteit bieden. 

Het betekent dat ik niet meer buiten mijn huis kom en al het moois wat het leven nog te bieden heeft in dit huis moet plaatsvinden. Het betekent dat ik mij terug hebt getrokken en heb moeten trekken uit het sociale leven. Bovenop de diagnose kwam namelijk ook nog het bericht dat het Co2-gehalte in mijn bloed inmiddels zo hoog is dat ik aan de nachtbeademing moet. 

Kortom: ik leef bij de dag en alle dagen die ik nog mee mag maken, koester ik. 

Een geluk bij een ongeluk is dat ik sinds 2015 een geweldig PGB-team om mij heen heb opgebouwd en niet meer afhankelijk ben van de willekeur van een organisatie die erom bekend staat nou niet bepaald de beste zorg te verlenen. 

Toen ik afgelopen zomer met één van mijn PGB’ers voor het schilderij stond en hem het verhaal uitgebreid vertelde, met mijn grote wens dat ik het zo graag zou laten restaureren, in de hoop er dan nog een paar jaar van te kunnen genieten, maar ook als ode aan mijn broer zodat de cirkel rond zou zijn, heeft hij in het geheim een soort van Crowdfund-actie opgezet. 

Hij deelde in mijn team wat hij net te horen had gekregen over het bijzondere verhaal van dit schilderij en mijn wens en het plan werd geboren dat wanneer er voldoende geld bij elkaar verzameld zou zijn, ze dit aan mij zouden overhandigen als ik uit het ziekenhuis kwam. In oktober zou ik namelijk opgenomen worden om ingesteld te worden op nachtbeademing. 

Helaas ging dit niet door omdat de tweede coronagolf roet in het eten gooide. Ik had bijna een jaar naar dit moment toe geleefd en de shock was groot toen ik te horen kreeg dat het hele feest voorlopig niet doorging. Inmiddels hadden zij wel voldoende geld bijeen verzameld. Zij besloten om het nu als opkikker te geven zodat ik iets moois had om naar uit te kijken. 

Ik kan dus zeggen dat dit gebaar tot mijn moment van 2020 behoort. Het heeft me ontroerd, iets gegeven om weer naar (uit) te kijken en vooral te laten zien dat  de somberheid van het leven naast de schoonheid van dit bestaan kan floreren. 

Gisteren werd het gerestaureerde schilderij teruggebracht. Een prachtig kerstgeschenk. 

Mijn moment 2020 is een ode aan mijn broer, aan mijn PGB-team, mijn dierbare vrienden en het leven zelf.

Erna van Vondel

❗️automatisch bericht: Ivm het gebruik van spraaksoftware kunnen taalfouten voorkomen.