Cor Hospes, journalist, spreker
Een jaar vol emotie. Himmelhoch jauzend en af en toe Zum Tode Betruebt. Want natuurlijk: we maakten mooie dingen met Tsjee. Ik heb genoten van mijn werk. Heb gekust, gehuild, geleerd en gelachen. En ik schreef mijn tweede boek over guerrillamarketing dat in het voorjaar 2012 hopelijk uitkomt. Maar 2011 is vooral het jaar waarin mijn vader overleed. En dat werpt een schaduw over alles. Ik was, ja, hoe noem je dat, ceremoniemeester op zijn begrafenis in oktober, waar ik twee verhalen mocht vertellen. Een over zijn lijflied ‘Kalinka’ van Ivan Rebroff. Waarom dat zijn lijflied was, dat vertel ik misschien nog een andere keer. Maar dit was mijn andere verhaal. Noem het een ode aan mijn vader. Aan mijn papa. Andere gevoelens in momenten heb ik even niet
Dag papa,
De exacte datum ben ik vergeten. Maar het moet zo’n zes jaar geleden zijn geweest. Vlak voordat Joeki werd geboren. Ik wilde een dag met je alleen zijn. Omdat ik graag wat meer over je wilde weten. Omdat ik meer over het papaschap wilde weten.
En wie kan je daarover meer vertellen dan je eigen vader. Daarbij: zeg nou zelf. Hoe vaak praat je eigenlijk met je ouders. Over hun leven, hun gevoelens, hun denken en doen.
Lopen ging toen even niet meer zo goed. Iets met je knie, geloof ik. Of er was een ander kwaaltje waardoor de dag een onverwachte wending kreeg. Je had een hart van een reus, maar in je lijf bleef het onophoudelijk aan je knagen, en daardoor kraakte of piepte er altijd wel iets.
Een wandeling door Leeuwarden wilde ik met je maken. De poëzie route. Leek me wel aardig. Met zijn tweeën een beetje mijmeren bij gedichten. Hermans, Kopland, Slauerhoff, Toergenew, Fedde Schurer. Maar al na een paar honderd meter was ik je kwijt aan mensen op straat.
Dan was er een stratenmaker die je aansprak, dan een mevrouw in een tuin. We passeerden ook het gebouw waar je je MO-aktes had gehaald, toen werd je even persoonlijk. Maar die gedichten, die deden je helemaal niks.
Dus zei je: ‘Ik dacht dat we het gingen hebben over mijn leven. Ik dacht dat je dat graag wilde horen.’ En dat wilde ik ook. Ik besefte alleen niet goed nog dat ik daarvoor het verkeerde decor had uitgezocht. Want wie met jou wilde praten, wie jou wilde leren kennen, moest met jou in de auto gaan zitten. Jij naast de bestuurder. Dat kunnen veel van je makkers van het Nederlands Genootschap van Leraren en andere vrienden bevestigen. Dan werd je bijzonder in je openheid. Dan opende je de deur naar je gevoelens.
Kom, we gaan, zei ik. Waar wil je naartoe?
Naar Workum, antwoordde je. Dus reden we richting de Zuiderzee. Je was gek op de zee.
Nog maar Leeuwarden uit begon je te praten. Je sprak over je jeugd in Nieuweschoot, over je veroveringen, over Tine, want je was een enorme womanizer.
Het moet worden gezegd, en ik heb oude foto’s van je laten zien aan vrouwen die er verstand van hebben, je was wat je tegenwoordig noemt een lekker ding. Vrouwen waren gek op je en jij was gek op vrouwen. Die Roel, ja, ‘die hie heldere eegjes’.
Eens fietste je met je broertje samen over straat en kwam er een jong wat voorlijk meisje voorbij. Jij dacht natuurlijk dat zij naar jou glimlachte. ‘Wat een mooie stoot, wat een bears. Dêr soe ik sa een skot op weagje. Als ik Tine net al hie.’ En je was met Tine. Met wie je op je 24e zou trouwen.
De vonk sloeg over bij de Tent in Mildam. Daar moest je destijds als jongen tijdens Pinksteren voor de chickies zijn. En natuurlijk was Tine er ook. Je had haar al eerder gespot, en jullie hadden al voorzichtig naar elkaar gelachen tijdens de jongens- en meisjesvereniging Het Centrum van de Nederlands Hervormde Skoattertsjerke. En nu zag je haar na afloop van het Tent-feest, op de fiets stappen met een vriendin richting huis.
Er achteraan. Met een vriend die dan maar die vriendin van Tine moest scoren. Maar die vriend haakte af, dus pakte jij snel je fiets, en whoeps, die moest je echt even flink over een haag trekken, verdorie een lekke band, ook dat nog, niet zeuren, achter Tine aan en snel.
Van Mildam naar Rottum, op een lekke band, nee, dat lijkt me geen lekker stukje fietsen. Maar jij vertelde me dat je over de weg zweefde. Tine.
Want voor haar had jij gekozen. En zij voor jou. Omdat je van die mooie handen had, zei ze mij eens.
Je bleef haar altijd trouw, 55 jaar zijn jullie getrouwd. En ach dat womanizen, mama haalde daarover altijd even koel als superieur haar schouders over op als je alweer erg lang over een boodschap naar de Centra of Appie deed. ‘Lit de man maar even. Lit um mar even lekskooje mai de frolje’.
Je ‘heldere eegjes’. Ik zag ze de laatste keer in Leeuwarden in het ziekenhuis waar je de laatste maanden te veel verbleef. Bij zuster Fatima. Je zat mokkend in een hoek, maar toen kwam zij en jij fleurde helemaal op toen Fatima haar mooiste glimlach aan je gaf. Dat kon je goed met die eegjes.
In Workum aten we een haring, en vooruit nog een, met een biertje en een jenever, natuurlijk, nog een, het was mooi weer op het terras.
Verder toeren langs het water zuidwaarts richting Gaasterland, langs het badpaviljoen van Hindeloopen, je praatte over collega’s die er niet meer waren, over vrienden. Je was heel trouw aan de mensen die je vertrouwde. Daar praatte je met heel veel liefde over.
Die dag met jou is mijn meest dierbare herinnering aan jou papa. Samen in de auto. Jij, heel open en blij, maar daaronder woelde het, vertelde je. Worstelde je met je vader. Met diens eeuwige donkerte en het onvermijdelijke drama dat daaruit volgde.
Jij had dat een plek gegeven, op een eiland waar jij alleen mensen toeliet die je gevoelens serieus namen. Mensen die je vertrouwde en graag mocht. Anderen die jou niet aanstonden of die je twijfel verschaften, bij hen hield je je gedeisd.
Ik begreep je sinds die dag een beetje beter. Begreep waar je nukken vandaan kwamen. Begreep je onzekerheid. Kreeg nog meer respect voor je ambitie. Voor je ondernemendheid. Jammer genoeg ontbrak het je daarbij net aan dat beetje lef.
Ik weet nog hoe je keek toen ik jaren geleden mijn vaste baan bij een communicatiebureau opzegde om voor mijzelf te beginnen. Ik zag de bezorgde blik in je ogen als ik weer eens met een rugzak de wereld in trok, je begreep dat niet. Maar trots was je wel.
Jij kon werken voor Shell. Je kon burgermeester worden van een dorpje nabij Gouda, burgemeester worden van Dronrijp, maar je deed dat niet. Omdat Tine dat niet wilde, zei jij. Maar dat was geen eerlijk antwoord die dag in Workum, en dat wist je ook. Want je had het haar nooit gevraagd.
Tine droomde van Zuid-Afrika. Zij voelde voor avontuur. Jij niet. Jij zat vast aan je roots. Niet alleen in je hoofd, maar ook in je schoenen. Jij kon niet buiten Fryslân. Jij was Fryslân. Daar was jij de burgemeester van de Twentelaan.
Als je bij ons langs kwam in Amsterdam, wilde je na tien minuten alweer naar huis. En die drang werd alsmaar sterker. Naarmate je ouder werd, zat je steeds vaster.
Ik hoorde afgelopen week een nummer van Stef Bos. ‘Pappa ik lijk steeds meer op jou.’ Een afschuwelijk sentimenteel nummer, vond ik altijd. Nu pas ging ik luisteren, en het was alsof ik dat lied had geschreven. Zinnen als:
‘De waarheid die je zocht en die je nooit hebt gevonden, die zoek ik ook, en tevergeefs.’
‘Jouw woorden liggen nu op mijn lippen, en ik praat zoals jij vroeger praatte.’
‘We zweven in gedachten, maar we komen altijd thuis.’ ‘Maar papa, ik hou steeds meer van jou.’
Ik lijk op je papa. Ik heb jouw eegjes. Je onzekerheid herken ik. Je nukken herken ik. De woorden die ik spreek tijdens congressen en workshops, ze komen uit jouw mond. De zinnen uit mijn pen, die heb ik allemaal van jou. Ik overschreeuw me soms ook. Kan ook uit afgunst ontploffen. En dat is helemaal niet erg. Kon ik je dat nog maar vertellen.
De laatste dagen zat je op je eiland opgesloten in een maalstroom van onverwerkte gedachten die je dieper en dieper naar beneden trokken. Draaikolken waar je niet meer uit ontsnappen kon. Je riep om hulp, heel hard om hulp, maar niemand, hoe graag iedereen dat ook wilde, die je daar bereiken kon. Niemand nog die je redden kon. Totdat je in je slaap je rust vond in een diepe bevrijdende zucht.
Pappa, je bent nu verder van mij weg dan je ooit bent geweest. Maar ik hoef niet ver naar je te zoeken. Ik zie je in mijn broers en zus, ik zie je in de ogen van mama. Ik zie je in mijn kinderen, zoals ze mij ooit in de ogen van hun kinderen zullen zien. Ik ben papa.
Ik draag je in mij. Je ligt te slapen in de kluwen van mijn herinneringen. Om daaruit af en toe op te staan. Met een diepe bevrijdende zucht. Om verder te leven waar je was.
Dag papa. Ik zie je vast zo.
Samen op weg. Naar waar je zo graag wilde zijn.
In jouw woorden: Voorwaarts, mars.
“Ik draag je in mij. Je ligt te slapen in de kluwen van mijn herinneringen. Om daaruit af en toe op te staan. Met een diepe bevrijdende zucht. Om verder te leven waar je was”.
Tot in iedere vezel geraakt door dit stuk en deze bovenstaande zin. Herkenbaar, ook het zingen van het lied van Stef Bos (al ben ik een dochter).
Ook mijn vader overleed in 2011.
Sterkte en dank voor het openhartig delen.
Betrübt
Mooi dat je dit prachtige persoonlijke verhaal deelt, Cor.
Sta ik me daar toch even op het punt om mijn veel te zakelijke bijdrage aan #mijnmoment in te trekken. Toch maar niet. Voor mij was het gewoon een heel ander jaar. En sommige gevoelens laten zich minder goed in woorden vatten. Of misschien is het lef. Respect.
Wat een treffende woorden Cor. Wat een mooie gelaagdheid: vader, zoon over vaderschap en onvoorwaardelijkheid.
Ik realiseer mij des te meer hoe de levens van onze ouders in ons voortleven.
Jouw moment blijft me daarom ook bijzonder bij.
Het is een universeel thema. Zo mooi hoe jij met open armen op de foto staat, het leven met open armen tegemoet tredend.
Moet ook aan een ander nummer van Stef Bos denken. Wil ik je niet onthouden: de taal van mijn hart.
http://www.youtube.com/watch?v=i_xmPD28IA8
Jij spreekt die als geen ander!
Mooi zo’n vader die overal weer zichtbaar wordt.
Benieuwd naar het verhaal van het lied 😉
Het ga je goed.
Harriet Kollen
Ontroerend verhaal
Helemaal met die prachtige foto
Stil van.
Dank voor jullie warme reacties. Voelde me een beetje opgelaten en exhibitionistisch, terwijl ik dit verhaal postte, maar er was geen ander #mijnmoment. Al dat andere was nietig. Al het andere was waardenloos. Tis heel gek. Hoe ver je ouders ook van je af staan, je draagt ze in je. In je ene been je moeder, in de ander je vader. Mijn vader is weg, en daarmee verloor ik mijn evenwicht. Ik heb weer moeten leren lopen, hij heeft me opnieuw leren lopen. Waggel nog een beetje. Maar het komt goed. Zoals papa zei: voorwaarts mars.
Dank voor jullie warme reacties. Voelde me een beetje opgelaten en exhibitionistisch, terwijl ik dit verhaal postte, maar er was geen ander #mijnmoment. Al dat andere was nietig. Al het andere was waardenloos. Tis heel gek. Hoe ver je ouders ook van je af staan, je draagt ze in je. In je ene been je moeder, in de ander je vader. Mijn vader is weg, en daarmee verloor ik mijn evenwicht. Ik heb weer moeten leren lopen, hij heeft me opnieuw leren lopen. Waggel nog een beetje. Maar het komt goed. Zoals papa zei: voorwaarts mars.
je ziet, ik waggel nog een beetje. sorry voor de ‘dubbelop’
Cor,
Dit is een prachtige aanvulling en nuancering op het beeld dat ik van je had nav een workshop. Je hebt gelijk. Je kunt jezelf behoorlijk overschreeuwen. Maar nu je dit schrijft heb ik even de tranen in de ogen en denk ik aan mijn eigen vader en moeder.
En daaraan kun je nooit te veel denken. Bedankt voor de mooie woorden, de herinneringen die ze losmaken en je nuancering van mijn beeld van jou!
Henk
Prachtig verhaal Cor. Tevens met tranen in m’n ogen gelezen. Heel herkenbaar ook helaas. Mijn moeder, mijn voorbeeld en evenbeeld is in 2005 overleden en ik mis haar nog dagelijks. Ik kan je niet vertellen dat het gemis minder wordt helaas. Wel zal je merken dat je steeds vaker moet glimlachen op de momenten dat je jezelf in je vader herkent en deze momenten zal koesteren. Ik wens je heel veel sterkte toe met het hervinden van de balans en weet zeker dat je zelfs al wankelend sterke stappen met diepe indruk zal achterlaten.
Cor, ik heb je verhaal nog eens gelezen en nog lang over nagedacht. Had al gereageerd hier maar doe het nog een keer.
Je persoonlijke verhaal bracht me al terug bij de herinneringen aan m’n ouders… Maar laatme bij de tweede keer lezen nu ook nadenken over mijn eigen rol als vader en de herinneringen die mijn kids nu opbouwen (ze zijn nog jong). Food for thought 😉
Mooi, Cor!
@dank je jan
@henk038 je kinderen zien je nog zoals jìj denkt dat ze jou zien. tenminste die van mij (6 en 3). straks tonen ze mij hun spiegelbeeld. nog even niet 😉
Mooi man. Echt heel mooi. Hartelijke groet!
Mooi, ontroerend. Neem je goede herinneringen mee in 2012. En laat de mindere achter. Blijf genieten van de wereld om je heen zoals jij en je vader alleen dat hebben geleerd.
All the best, Igor
Een mooi warm verhaal, Cor.
In mijn tijd bestond het woord guerrillamarketin nog niet eens maar als ik ’t nu hoor of ergens lees, dan denk ik onmiddellijk aan jou!
Een mooi en voorspoedig 20122 gewenst!
Nouja, 2012 is wel goed…. 😉
@igor @rené @joep dank. al die virtuele knuffels doen me bijkans naar boven vliegen om het hem vertellen
Mooi verteld Cor!
Grt.
HJ
Mooi…
Als je vader me vroeger tegenkwam riep hij altijd heel hard: Ilse Karin….
Afgelopen voorjaar nog met hem gesproken. Ik was bang dat hij me niet meer herkende, maar toch…
En inderdaad…de koning van de Twentelaan…hij wordt gemist
Dag Cor!
Waarde Cor, respect voor je gebruik van onze taal. Jij hebt ongetwijfeld een top jeugd gehad ( dat hoop ik dan aar ….)
En dan schreef je kort over Stef Bos…. Laat ik het maar nu onthullen – vanuit zijn toenmalige management ging ik met Stef’s eerste theatertournee mee in Vlaanderen en Nederland – bijna elke schouwburg mogen ervaren, en bij elke voorstelling kwam destijds Papa voorbij. Bijna 85 % van publiek om mij heen zat te janken….en ik jankte gewoon mee…. Voor mij een soort van bevrijding voor het overlijden destijds in 1966 – mijn Pap was 41 en kreeg een hartattack en viel om en was snel weg uit mijn leven – ik was pas 19 en rouwde bijna niet. Tijdens elke voorstelling van Stef mocht ik weer rouwen. Cor het allerbeste, take care, blijf wijs en blijf genieten, HARTelijks Dick Sax ( pensionada for leisure per 1-11-11 )