Ik voel verdriet opkomen. Het is vrijdagmorgen en ik heb net gehoord dat mijn oudste broer gaat sterven. Eén van mijn andere broers is de boodschapper van het slechte nieuws. Naast vier broers heb ik twee zussen. We zijn met zeven kinderen. Een gezegend aantal. Onze ouders zijn al geruime tijd geleden overleden. Mijn vader op jonge leeftijd. Mijn moeder werd 87 jaar.
Ik ben beduusd, in de war door het bericht. Voel me ook schuldig. Wat hebben we eigenlijk de laatste tijd nog voor hem gedaan?
Is rond dit thema niet net een boek verschenen met dezelfde titel. ‘S.C.H.U.L.D.I.G.
Ik hoorde op de radio een interview met de schrijfster Jannah Loontjens. In Schuldig. Een verkenning van mijn geweten onderzoekt Loontjens aan de hand van filosofen en schrijvers de verschillende soorten schuldgevoel die haar leven lijken te beheersen. Of hoe ‘ je schuldig voelen’ je aardig bij de kladden kan nemen en met je op de loop gaat. Interessant thema. Ik koop mijn schuldgevoel een beetje af met het idee dat ik op 17 oktober j.l. nog een lunch had geregeld voor alle broers en zussen bij Van der Valk Hotel in Dordrecht. De favoriete plek van mijn familie. Maar corona gooide niet alleen roet in ons eten en maar ook in ons samenzijn. Achteraf hadden we dan misschien een beter beeld gekregen van onze broer. Of hebben we gewoon de hele tijd weggekeken? Mondjesmaat kregen we informatie over hoe Alzheimer hem al een lange tijd in zijn greep hield. Maar….“Met Kerst was hij toch nog goed”?
Ik denk terug aan hoe gelukkig mijn broer werd toen we in het voorjaar en petit familiecomité naar Breda reden om te lunchen met hem en zijn vrouw.
De zussen rijden in één auto met mondkapjes op richting de Moerdijk. Als we bij restaurant de Boswachter in het Mastbos aankomen, worden we bijna platgereden door een andere broer. Hij had gehoord van ons samenkomen. Zonder mondkapje op stapt hij uit de auto en omhelst ons allemaal.
‘Dit moeten we vaker doen hoor’, zegt mijn oudste broer voor de zoveelste keer tijdens de lunch. De eigenaar van de zaak komt melden dat we wel erg dicht bij elkaar zitten. Maar ja, bij de familie de Roon gebeurt dit nu eenmaal altijd als we bij elkaar zijn. Een warm nest.
“Wat is dit toch fijn”, zegt mijn oudste nog maar eens met een big smile.
Hij is zichtbaar blij en wij beamen het. Hij praat over vroeger, de herinneringen zijn als gesneden koek voor hem, details, namen, hij weet het nog allemaal. Maar dat onze jongste zus net oma is geworden, zakt al snel weg in de vergetelheid. “Wat zag hij er goed uit hé?”, hoor ik mijn oudste zus zeggen.
Na het bericht van zijn komende sterven ga ik met een zwaar gevoel naar bed en als ik ‘s nachts wakker voel ik me platgewalst. Waarom zo snel?
Als we na een week afscheid nemen van mijn broer ben ik door alle fasen heengegaan. Van boos, verdrietig naar een soort van acceptatie. Bij het laatste afscheid voor zijn sterven doet de dynamiek van de familie zijn werk. Het is een afscheid alsof we Kerst vieren en niet zoals het hoort. Teveel mensen bij elkaar, te close, maar kent de dood ook regels?
De volgende week neemt me onder de arm. Ik heb een afspraak voor een nieuw boek, er zijn mails en telefoontjes. Aan het eind van de week voel ik me helemaal leeg. Onze familie is niet meer compleet. ‘Te snel’, blijft zich als een mantra in mijn hoofd herhalen. Wat zullen we hem missen, de oudste zoon van mijn moeder. Wat rest is het boek van zijn leven dat ik drie jaar geleden opgeschreven heb.
Het Rotterdamse Stadsatelier Corneel van Cora de Roon geeft met een frisse kijk, vorm aan huisstijlen, boeken, bijzondere uitgaven zoals kunst- & cultuurboeken, (familie)bedrijfsgeschiedenis en levensverhalen.
https://www.stadsateliercorneel.nl/portfolio/de-grote-gaven-van-hoofd-hart/ https://www.linkedin.com/in/corad1/
Missen is liefde..
en dit is een verhaal
Vol van allebei
Heel mooi en recht uit het hart geschreven . Heel mooi hoe je de woorden vindt om iets van dit diepe innerlijke proces te beschrijven. Ik voel zowel het verdriet als de liefde in jou voor je oudste broer. En dat werkt helend ?.
Mooi geschreven Cora. Blijft voor mij onwerkelijk dat hij er niet meer is.
Zijn charisma.Als hij binnen kwam kwam er iemand binnen.Combinatie van een ontwapende lach,geïnteresseerd in mensen,succesvol in zaken doen een broer waar ik trots op was.
Ik ben nu de oudste broer…hoop dat mijn horizon wat verder reikt!
Ja, die speciale herinnering van twee broers, is bijzonder, nooit meer compleet was mijn verdriet,