Gert Kracht

Gert Kracht, HD-videofilmer & editor

‘Sil bestaat!’

2011 was een jaar vol met hele kleine en grote up en down momenten. Momenten van geluk maar ook minder mooie, zoals in Juni waarbij ik in de haven van Terschelling bijna met camera en al tussen twee schepen in het water verdween. Ik gleed uit en viel anderhalve meter naar beneden op het hek van het andere schip en wist mezelf en de camera nog net op tijd vast te grijpen.

Vier zwaar gekneusde ribben liep ik op. Volgens onze huisarts had het ook heel anders kunnen aflopen. Hij vertelde mij: ‘‘Vier centimeter naar links op het hek gevallen en je had voorgoed problemen met je rug kunnen hebben’’. Dat is me gelukkig bespaard gebleven.

Terug naar Terschelling, met een gelukkiger moment: De rust, de wind, de grote stranden en de prachtige natuur laten bij ieder bezoek weer een ander beeld zien en dat geeft mij en vele andere mensen een bron van inspiratie voor verhalen, tekeningen, schilderijen en zoals ik doe: foto’s en video’s maken. Verhalen vind je over het hele eiland in het spel tussen het zand en de zee.

In de tweede week van December 2011 beleefde ik #mijnmoment van 2011. Ik had een paar dagen geboekt in pension de Holland op het eiland en via Twitter een ontmoeting afgesproken met Peter, zijn vrouw @Anmaelle en @tinavanslot. We maakten een prachtige tocht op zoek naar zeehonden, een wandeling door de duinen en bossen rond West Terschelling en achteraf gingen we wat eten en drinken in restaurant de Walvis. Met het uitzicht vanaf het terras kom je pas echt tot rust:

https://www.youtube.com/watch?v=X_sUMKdJfos

In mijn tas zat het boek van Sil de strandjutter. Velen van jullie hebben vast wel eens de afleveringen in de jaren zeventig en tachtig op de televisie gezien. Wij hebben jaren terug tijdens het Oerol festival de film in twee delen bekeken in een bioscoopje op Terschelling, hij werd toen toegelicht met prachtige verhalen over het tijdperk van Sil en de tijd dat het verhaal werd verfilmd op het eiland.

Sil de strandjutter heeft nooit echt bestaan. Cor Bruin schreef het boek in 1940 en de serie werd uitgezonden in zeven delen door de NCRV in 1976. Ik was toen 13 jaar en niet voor de buis weg te krijgen. Ook het boek uit de bibliotheek werd door mij bijna letterlijk verslonden. Een paar jaren terug heb ik DVD’s van de serie gekocht en begin 2011 vond ik de vernieuwde uitgave van het boek in een boekhandel te Midsland.

DVD box: http://www.bol.com/nl/p/dvd/sil-de-strandjutter/1002004000082959/index.html

Boek: http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/sil-de-strandjutter/1001004007309356/index.html

Ik heb het boek over Sil amper open gehad tijdens mijn verblijf op het eiland. Het stormde, en ik kon na de wandelingen en de gezellige avond uitstekend slapen. Maar buiten op de Noordzee was een schip voor de kust in problemen gekomen. Het had die dag achtenveertig pakken grenen hout in de zee verloren en die zouden mogelijk allemaal aanspoelen op het eiland. Wanneer dat zou gebeuren hing af van de wind en het tij. Voordat ik het wist werd ik zelf meegesleept in een echt juttersavontuur.

https://www.youtube.com/watch?v=4eCyVO-pKU0

De zee geeft…en de zee die neemt. Het nieuws gonsde de hele dag over het eiland. De jutters van het eiland verzamelden rond middernacht langs het Noordzeestrand. Gespannen op wat de zee die nacht zou geven, reden ze met hun wagens heen en weer terwijl ze met hun zoeklicht op het dak van de auto de zee bleven verlichten, op zoek naar de drijvende pakketten hout.

Midden in de nacht zouden de eerste pakketten hout een weg door de branding vinden. Vanaf dat moment stond er geen auto meer stil op het strand en zodra het duidelijk was waar een of meerdere pakketten hout zouden aanspoelen stoven de jutters eropaf. Mannen in droogpakken doken de branding in om daar bovenop het hout zittend de buit aan hun lijnen te bevestigen.

Op de Noordzee voeren ook verschillende boten langs de kust. Kleine vissersboten die op de ruwe zee met hun kraan de losgeslagen pakketten probeerden uit het water te halen en dichter op het strand kerels in snelle rubberboten die behendig door de branding stuiterden om daar hun deel van het hout te claimen.

Ze bleven de hele nacht het strand zee af struinen op zoek naar het hout. Tot vroeg in de morgen kwamen boten en wagens met hun buit terug naar de bewoonde wereld. Veel hout werd direct over het hele eiland verspreid. Hele pakketten dreven in de haven, vastgemaakt aan de schepen en de volgende dag reden er nog steeds aanhangers vol met hout over het eiland.

Of de jutters het hout mogen houden is nog steeds onzeker. Enkelen van hen hebben inmiddels een brief gekregen waarin ze door de burgemeester vriendelijk doch dringend wordt gevraagd om alles in te leveren. Er is dus in al die jaren nog steeds niets veranderd in aanzien en neerzien. Jutters blijven jutters en ik hoop dat het nooit zal veranderen.

De volgende dag was ik weer op weg, terug naar Harlingen met de sneldienst van Rederij Doeksen. De boot moest twee keer afremmen omdat het schip anders een aanvaring zou krijgen met een flink aantal balken die in de Waddenzee dreven. Ik keek door het raam naar buiten en boven het buureiland Vlieland bundelden zich opnieuw donkere wolken. Zou er opnieuw een storm komen? Voor mij even niet want dit avontuur was over een een half uur afgelopen. Nog een uur rijden in de auto en dan was ik weer thuis in de polder.

Een ding is zeker. Het verhaal van Sil de strandjutter heeft mij, en veel anderen geïnspireerd en het was een hele bijzondere ervaring om het zelf van dichtbij te ervaren. In 2012 ga ik weer terug, met mijn camera’s. Op zoek naar ‘Sil de strandjutter’, wie of waar hij ook moge zijn op een van de eilanden. Dank aan Peter, @anmaelle en @tinavanslot voor de mooie dagen.

Ik wens iedereen een gezond 2012, en hele mooie verhalen.

http://www.skylgenet.nl/nieuws/2011/12/eigenaar-treurt-niet-om-hout

Henk-Jan, bedankt! en JOEHOE!