“Dag mam… dag mam… dag mam…”, mijn stem werd steeds zachter, stierf weg. Alsof ik haar uitzwaaide en zij langzaam in de verte verdween tot ik haar niet meer kon zien. Eigenlijk was zij al vertrokken, het was slechts haar lichaam dat doorworstelde. Een laatste zucht. Nog een. Toen was het klaar. Ze was dood. Dit einde kwam niet onverwacht. Afgelopen maanden nam ik 4 keer eerder afscheid van haar. We waren ronder dan ooit. Een verbinding die haar voltooiing vond de dag ervoor, de laatste keer dat ik haar in de ogen keek. Een uur lang zagen we elkaar. Spreken deed ze niet meer. Zonder woorden maakten we de reis van haar leven. In onze ogen, de hare helderblauw, bijna turkoois, de mijne bruin. Daar, in onze ogen en de ruimte daar omheen, zwierven we door het bestaan. Ons bestaan. Een aaneenschakeling van smart, volheid, eenzaamheid, liefde, duisternis, vertwijfeling, spijt, plezier, wanhoop, humor en tederheid. Een uur waarin de tijd niet bestond en we als dolfijnen in de oceaan samen optrokken. Glijdend en spelend in het mysterie, onduidelijk wie volgde of leidde. Samen. Tijdloos. Onbegrensd.
Ik voel me vredig met haar dood. Stil vooral. En dankbaar voor haar leven. Zelf zei ze: “ik heb nooit overleefd, ik heb altijd dóórgeleefd.” En dat was zo. Ook al waren er hormoonkuren, chemo’s en bestralingen, ze ging met mijn vader op reis naar Ijsland en Noorwegen. Ze genoot met volle teugen van de weken bij ons op Le Puy waar ze de bloemen verzorgde en baantjes trok in het zwembad. Altijd, ja altijd, was er een creatief project binnen handbereik; een tekeningetje, een quilt of een breiwerk, net wat passend was bij de mogelijkheden van dat moment.
Een paar weken geleden liep ik in de stad en viel ineens, als een hamer, het besef: niemand zal op die manier van mij houden, ooit zó van mij houden als mijn moeder deed. In dat moment besefte ik echt wat moederliefde is. Ik begreep, meer dan ooit, het onvoorwaardelijke, de pijn en de grootsheid van moeder zijn. En ik viel, ook meer dan ooit, in de diepe hartzeer van mijn eigen kinderloosheid. Gek toch, hoe leegte ook vol kan voelen…
Dag mam.
Petra Moes (@PetraMoes) geeft trainingen en biedt online cursussen voor iedereen die zijn patroon met alcohol wil veranderen. In de zomer runt ze met haar geliefde Jan een minicamping in Frankrijk, Le Puy Ardouin.
Au
Ode aan Mam en Dochter. Onverbrekelijk. Ooit laten wij allemaal los, is de cirkel voltooid. Prachtig geschreven Petra, en pijnlijk.
Liefdevolle Hug.
Intens verdriet, zo herkenbaar.
Poeh, Peet…wat prachtig, aangrijpend en herkenbaar geschreven. Een monument voor je moeder.
Snik
‘Nooit zal er iemand zoveel van mehouden’. Ik denk aan mijn eigen moeder, ontroerd, denk aan mijn eigen dochter, zo waar!
En wat geweldig dat ze heeft doorgeleefd… Mooi
Prachtig, verdrietig, triest, herkenbaar. Kwetsbaar leven, onherroepelijk verlies. Sterkte!
Bedankt voor je mooie verhaal.
Dank jullie wel voor de hartverwarmende reacties! Dat maakt mij dan weer een beetje stil … en blij : ). Fijne jaarwisseling voor iedereen! Petra